ks. prof. dr hab. IRENEUSZ WERBIŃSKI
Obserwacja codziennego życia potwierdza, że wielu ludzi dziś wręcz fascynuje się wartościami materialnymi. Powszechne korzystanie z techniki przyzwyczaja wielu do wygodnictwa, co z kolei powoduje, że nie stawiają sobie wysokich wymagań. Zaś hałas i wielka ilość informacji powodują, że coraz więcej ludzi nie znajduje czasu na wyciszenie się, na głębsze zastanowienie się nad sensem i ostatecznym celem życia. Śledząc historię życia duchowego można dostrzec, że zjawisko to w większym lub mniejszym stopniu występowało prawie zawsze, np. po Edykcie mediolańskim (313 r.) wielka liczba pogan przyjęła chrzest interesownie: jedni, aby nie utracić stanowiska pracy, inni dla jakichś innych powodów W rzeczywistości wpłynęło to na ogólne spłycenie życia duchowego. W tym samym czasie można też było zaobserwować zjawisko odwrotne, wielu chrześcijan odczuwało powołanie do radykalnego naśladowania Chrystusa. Ci, wyrzekając się dóbr materialnych, wybierali miejsca zaciszne i oddawali się medytacji nad słowem Bożym oraz modlitwie. U tych wiernych możemy mówić o charyzmacie eremickim. Podobnie jest i dziś, z jednej strony zauważalne jest spłycenie życia duchowego u ogółu wiernych, z drugiej zaś wielu odczuwa potrzebę realizacji głębszego życia duchowego. W ogólnym rozumieniu charyzmat jest darem Boga udzielonym konkretnemu człowiekowi. Wówczas, kiedy człowiek pozytywnie odpowie na wezwanie Boże, dar ten rodzi w nim dyspozycję – uzdalnia do określonej służby. Tak pojęty charyzmat jest owocem współpracy człowieka z łaską Bożą, jest dostępny dla wszystkich wiernych i zawsze jest dany w służbie jakimś wartościom. Współczesna teologia najczęściej łączy charyzmaty z osobą Ducha Świętego. Każdy, kto został ochrzczony, wchodzi w organiczną jedność z Duchem Świętym, a tym samym ma udział w Jego darach. II Sobór Watykański w Konstytucji dogmatycznej o Kościele mówi, że dary charyzmatyczne obok sakramentów i posług (biskupich i księży) są wyrazem działania Ducha Świętego. Najczęściej udziela On swych darów wiernym w celu duchowej odnowy Kościoła. Dary te należy przyjmować w duchu wiary, zgodnie z wolą Bożą (por. KK 12). Dlatego zawsze trzeba badać autentyczność charyzmatów (por. I Tes 5, 19-21 ). W Kościele ocena autentyczności charyzmatów należy do Jego przełożonych. Można powiedzieć, że czasy współczesne charakteryzuje pewien paradoks: z jednej strony nie ma sprzyjających warunków do rozwoju charyzmatu eremickiego, a z drugiej wielu ludzi odczuwa potrzebę jego realizacji. W tym miejscu rodzą się pytania, jak rozumieć charyzmat eremicki? co należy do jego istoty?